Όταν η Πελαγία Ζαχαρατζού αντάμωσε τον Παύλο Μελά
Ήταν αρχή της άνοιξης, η φύση στις ομορφιές της, καταπράσινη λουλουδιασμένη και οι κορφές του βουνού χιονισμένες ακόμη, σκορπούσαν φως που έφερνε τη μέρα πριν την ώρα της…..
Μόλις έφτασα στο χωράφι έσκυψα και μάζεψα ξερά ξύλα και άναψα φωτιά πίσω απ’ την καλύβα. Πήρα το κατσαρόλι, που είχα κρεμασμένο στο δοκάρι, έβαλα λίγα κλωναράκια μέντας, το γέμισα νερό απ’ το ρυάκι που έτρεχε στο σύνορο του χωραφιού και το έβαλα στη φωτιά. Σε λίγο άρχισε να κοχλάζει. Φώναξα το γείτονά μας τον Παύλο… Καλημέρα Παύλο!
Εκείνη την ώρα άνοιξε η πόρτα της καλύβας. Ξαφνιάστηκα! Ένας ωραίος άντρας ψηλός με όμορφο πολιτισμένο πρόσωπο και σπινθηροβόλο βλέμμα στάθηκε στην πόρτα και χαμογελαστός μου είπε:
- Μην τρομάζεις! Την καλημέρα μου!
- Εγώ φώναξα το γείτονά μου, απ’ το διπλανό κτήμα, είπα χαμηλόφωνα και κόντευα να καταπιώ τη γλώσσα μου.
Έσκυψα, κοίταξα μέσα στην καλύβα. Τρεις νέοι άντρες στέκονταν όρθιοι σαν να περίμεναν κάτι. Τα πρόσωπά τους ηλιοκαμένα, μπαρουτοκαπνισμένα, τα μαλλιά τους πλούσια και τα γένια τους μακριά και ατημέλητα. Πολεμιστές σκέφτηκα, αντάρτες! Τους χαιρέτησα έναν, έναν. Φάνταζαν γίγαντες μπροστά μου και πριν προλάβω να πω λέξη μ’ ευχαρίστησαν για τη φιλοξενία.
- Που πάτε παιδιά; Ρώτησα με φωνή τρεμάμενη.
- Βρισκόμαστε σε αποστολή, απάντησαν. Φεύγουμε…
Την ιστορία αυτή μας τη διηγήθηκε ο εγγονός της γυναίκας σε μάθημα τοπικής Ιστορίας της Δια βίου μάθησης στο Λιτόχωρο. Η γιαγιά του πάντα με περηφάνια και περισσή συγκίνηση έλεγε αυτή την ιστορία∙ ότι ο Παύλος Μελάς πέρασε απ’ το Λιτόχωρο και οι Λιτοχωρίτες βοήθησαν με όλη τους τη δύναμη το Μακεδονικό αγώνα. Επαναστάτες και αυτοί με πρωτεργάτη τον Ευάγγελο Κοροβάγκο τίμησαν την ευγένεια, την ανθρωπιά και τη λεβεντιά του Παύλου Μελά και των συμπολεμιστών του και αγωνίστηκαν για τη Μακεδονία. Ο θάνατός του τροφοδότησε την αγωνιστική ορμή τους όπως και όλων των Ελλήνων από την Κρήτη και μέχρι τη Μακεδονία.
Σαν σήμερα το 1904 έπεσε από τα βόλια των Τούρκων, μετά από προδοσία των Βουλγάρων, ο Παύλος Μελάς. Αγωνιστής για τη λευτεριά της Μακεδονίας.
Ο αγνός πατριωτισμός και η αγάπη του για τη Μακεδονία είναι στη μνήμη και στην καρδιά μας .
Η Πελαγία Ζαχαρατζού αντάμωσε τον Παύλο Μελά, πίσω απ' τον Άγιο Θανάση στο Λιτόχωρο.
Στο κτήμα της έγινε το αντάμωμα και ξεκίνησε η ενίσχυση του Μακεδονικού αγώνα από τους Λιτοχωριτες!
Η προσφορά της στην πατρίδα και στον άνθρωπο στα δύσκολα χρόνια έγινε τραγούδι !
“Κλω'σα Μπιστικου μαζί με την Πλαδου'
Κλω'σα Γιωργενα Καμπίσια που τραβάς το δρόμο ίσια..”
Πελαγία Πειστικού ήταν το όνομα της, μα τη φώναζαν Ζαχαρατζου', γιατί είχαν ζαχαροπλαστείο στο παζάρι.
Ο Παύλος Μελάς πέρασε από το Λιτόχωρο και οι Λιτοχωρίτες πρόσφεραν με όλη τους τη δύναμη στο Μακεδονικό Αγώνα. Η αφήγηση της περιλαμβάνεται στο βιβλίο της Δέσποινας Καρτσιούνα “Όπως φέρνει ο αγέρας θύμησες” και στο διήγημα “Παύλος Μελάς”.