"Χνόπουρου..”

Νίκος Ντάβανος

1960- καθάρισμα του καλαμποκιού στην αυλή του μπάρμπα Βαγγέλη του Γαβρή, πάνω απ' τον Άη Δημήτρη. Αρχείο Δέσποινας Καρτσιούνα.

"Χνόπουρου.. Πέφτν’ τα φύλλα κιτρινσμένα… Σμαζώνιτι ι κόσμους… Οι σουδγιές πρεπ να συγκιντρωθούν. Τα καλαμπούκια στέγνουσαν, θελν’ σπάσιμου.. Οι ελιές ουριμάζν… θελν’ μαζουμα….. Πέρασι ι ΑϊΔημήτρς… Του Νουέμβρη ι κιρός δεν αστιέβτει. Άμα πλακώσν οι βρουχές κι γεν’ πλημμύρα τα χουράφια.. χάθκαν τα καλαμπούκια!!! Γιαφτό ι κόσμους ιτοιμάζιτει μι φούργις για ν’ αντιμιτουπίς’ ούλεις τς ανάγκις για τουν χμώνα.

Τ’ ΑγιουΑντρέα του “κρύου αντριών”. Φρουντίδα λοιπόν να είνι γιμάτα τ’ αμπάρια μι αλεύρ’ κι σιτάρ’….Να βάλουμι του ψουμί… Να αλατίσουμι σαρδέλλεις… Να βάλουμε σν αλμύρα μιλιτζάνεις.… Να πατήσουμι ιλιές στου τσιουβάλ’ για να έχουμι για τ’ χρουνιά. Ούλις οι φρουντίδις για να μαζουχτούν τα απαραίτητα.

Κάθι νοικουκύρς πρέπ’ να φρουντίς για τα χρειαζούμινα. Ι Χμώνας δεν αστιέβτι. Ας υπάρχν τα καθημιρνά. Η φαμπλιά πρέπ να προυσιχτεί. Γιμόζν λοιπόν οι κάδις στα κατώια. Τα κιλάργια ιφουδιάζουντι μι ούλα τα απαραίτητα φαγώσιμα κι καλούδγια. Σύκα λιασμένα κι βρασμένα μι μουσταλιβριά, παστουμένα μι αλβροζάχαρ…. Καρύδγια, μύγδαλα, φιρίκια, κάστανα….

Του Χνόπωρου στιβιάζουντι τα ξύλα, τα γκτζούπια, τα τσάκνα, τα πουρνάρξια…. Τόσου για τ’ θέρμασ’, όσου κι για τς’ φούρν, που ψεν τα καρβέλια, τς πίτεις, τα γκουμούλια για τα σκλιά, απόυ κανένα φαΐ……

Χνόπουρου μιλαγχουλικό, μα κι δραστήριου….

Κι άιντι καλόν Χμώνα….

Απ΄το βιβλίο του Νίκου Ντάβανου “ Λιτουχουρνή ντουπιουλαλιά”, 1999,

ΣΕΙΡΑ ΜΕΛΕΤΕΣ ΚΙ ΕΡΕΥΝΕΣ

ΔΗΜΟΣ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ